Φύκια: η ενέργεια του αύριο

του Περικλή Βραχάμη

Όλοι περνάμε από όμορφες παραλίες της χώρας μας τις φθινοπωρινές και χειμωνιάτικες μέρες, διαπιστώνοντας μια εντελώς διαφορετική εικόνα από αυτήν του καλοκαιριού. Πολλές από αυτές τις παραλίες, στον χώρο που βάζαμε την πετσετούλα μας και την ομπρέλα μας, έχουν κατακλυστεί από φύκια. Έχουμε σκεφτεί μήπως τα φύκια μπορούν να αποτελέσουν μια μορφή ενέργειας, εκτός από τη χρησιμότητά τους στους τομείς των τροφίμων και της υγείας;

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα φύκια που αναπτύσσονται στις θάλασσες, αλλά και στα γλυκά νερά μπορούν να αποτελέσουν πηγή πράσινης ενέργειας, στην παραγωγή βιοκαυσίμων. Οι επενδύσεις στην έρευνα μεγάλων εταιρειών αποκαλύπτουν ότι τα φύκια ή αλλιώς άλγη θα αποτελέσουν, στο μέλλον, εναλλακτική λύση για την τροφοδότηση σπιτιών και οχημάτων.

Τα άλγη μπορούν να καλλιεργηθούν παντού, αρκεί να εκτίθενται σε αρκετό ηλιακό φως. Παράλληλα, δεν χρειάζονται λίπασμα, αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και ωριμάζουν σε έξι μήνες. Η Ελλάδα, μάλιστα, αποτελεί ιδανικό τόπο για την καλλιέργεια άλγεων, επειδή ακριβώς περιβάλλεται από θάλασσα, διαθέτει σε αφθονία γλυκά και υφάλμυρα νερά, έχει πολλές θερμές πηγές, ενώ η ηλιοφάνεια στη χώρα μας είναι μεγάλη. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι τα άλγη αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται στο νερό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν καταλαμβάνουν καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Σημαντικό είναι να επισημανθεί, ότι τα φύκια μετατρέπονται ευκολότερα σε καύσιμα, γιατί δεν διαθέτουν οζώδη λιγνίνη, ουσία η οποία αποτελεί εμπόδιο στην επίτευξη επίγειων βιοκαυσίμων που παράγονται από βιομάζα. Δεδομένου ότι τα φύκια χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη το ατμοσφαιρικό διοξείδιο του άνθρακα, η προσέγγιση αυτή θα μείωνε δραστικά τις καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, τα φύκια είναι πλούσια σε συστατικά, που περιλαμβάνουν φώσφορο και άζωτο, ουσίες που τις μετατρέπουν σε λιπίδια, ενώ οι υδατάνθρακες στα φύλλα τους, με την κατάλληλη επεξεργασία, μπορούν να μετατραπούν σε καύσιμα.

Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ επενδύει σχεδόν 1,5 εκατομμύριο δολάρια σε έργα για την κατασκευή μεγάλων εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης φυκιών στη Χαβάη, με σκοπό την παραγωγή βιοκαυσίμων. Αν και έρευνες του αμερικανικού Εθνικού Συμβουλίου Ερευνών (NAS), έδειξαν ότι η παραγωγή βιοκαυσίμων από φύκια, σε μεγάλη κλίμακα, δεν είναι βιώσιμη με τα σημερινά δεδομένα, καθώς προϋποθέτει την κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας, νερού και θρεπτικών ουσιών, θεωρεί ότι δεν αποτελεί απροσπέλαστο εμπόδιο. Έχουν προταθεί και αναπτύσσονται στρατηγικές αντιμετώπισης για καθεμία από αυτές τις ανησυχίες.

Οι καλλιέργειες φυκιών – άλγεων θα πρέπει να αρχίσουν από ερευνητές άμεσα. Η πρόσβαση σε μια νέα μορφή καύσιμης ύλης, σε ανταγωνιστική τιμή, μπορεί να ανοίξει νέους ορίζοντες στην αγορά παραγωγής βιοκαυσίμου. Τα φύκια μπορεί άραγε να αποτελέσουν τον «μαύρο χρυσό» του μέλλοντος;