Την ώρα που η χώρα μας αντιμετωπίζει την μεγάλη πρόκληση της διαχείρισης των απορριμμάτων, τα πολύ χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης και την ωρολογιακή βόμβα με την διάθεση των απορριμμάτων στην Αττική, είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να αξιοποιήσει την εμπειρία των πιο επιτυχημένων χωρών. Ένα τέτοιο παράδειγμα, το καλύτερο ίσως είναι αυτό της Σουηδίας. Η Σουηδία ανακυκλώνει το 99% των αποβλήτων της, χάρη στην ευαισθησία των πολιτών της και τις εξελιγμένες τεχνικές συλλογής.
Η Σουηδία διαθέτει ένα σύγχρονο σύστημα συλλογής απορριμμάτων με σταθμούς ανακύκλωσης που απέχουν έως 300 μέτρα από κατοικημένες περιοχές. Υπάρχουν επίσης αγωγοί κάτω από δρόμους, όπου τα απορρίμματα αποστέλλονται από τα νοικοκυριά στους σταθμούς. Η χρήση των υπογείων συστημάτων μειώνει την δυσάρεστη οσμή των απορριμμάτων στις γειτονιές.
Η σουηδική κοινότητα είναι καλά εκπαιδευμένη στη διαλογή απορριμμάτων για ανακύκλωση και η κυβέρνηση έχει οργανωμένη στρατηγική για τη συλλογή και την επαναχρησιμοποίησή των απορριμμάτων αλλά και για την παροχή ενέργειας. Οι Σουηδοί χωρίζουν συνήθως όλα τα απορρίμματα στα σπίτια τους και τα αποθέτουν σε χωριστά δοχεία σύμφωνα με τον τύπο, όπως μέταλλο, γυαλί, πλαστικό ή τρόφιμα.
Στη σκανδιναβική χώρα, διακεκριμένοι μουσικοί καταγράφουν τραγούδια και διαφημίσεις για να ενθαρρύνουν τους πολίτες να επιστρέφουν χρησιμοποιημένα μπουκάλια για ανακύκλωση. Παίζουν μουσική σε δημόσιους κάδους ανακύκλωσης κάνοντας πιο ευχάριστη εμπειρία ανακύκλωσης και οι άνθρωποι καταθέτουν μπουκάλια και κουτάκια με χρηματικό αντάλλαγμα.
Το ποσοστό των ανακυκλωμένων αποβλήτων από τα νοικοκυριά αυξήθηκε από 38% το 1975 σε 99% σήμερα (αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο 18%). Το 2001, το 22% των απορριμμάτων κατευθυνόταν για ταφή στη Σουηδία, ωστόσο σήμερα το ποσοστό των αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή είναι μόνο το 1% του συνόλου των αποβλήτων.
Δεδομένου ότι η πολιτική μηδενικής ταφής απορριμμάτων έχει ως αποτέλεσμα η χώρα να μένει χωρίς απορρίμματα, η Σουηδία άρχισε να εισάγει απόβλητα, με τετραπλάσια αύξηση μεταξύ 2005 και 2014. Σχεδόν 2,3 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων εισήχθην από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία, την Ιρλανδία και άλλες χώρες το 2016. Όμως, σε αντίθεση με τις τακτικές εισαγωγές, η Σουηδία δεν πραγματοποιεί πληρωμές για την παραλαβή των αποβλήτων άλλων χωρών, αλλά πληρώνεται γι' αυτό.
Από τα οικιακά απόβλητα που παράγονται στη Σουηδία το 2017, περίπου το 15,5% χρησιμοποιήθηκε για τη βιολογική ανακύκλωση, το 33,8% για την ανακύκλωση υλικών και το 50,2% για την ανάκτηση ενέργειας.
Οι χώροι υγειονομικής ταφής αποτελούν σημαντικό παραγωγό αερίων του θερμοκηπίου ενώ η καύση θεωρείται πιο φιλική στο περιβάλλον διαδικασία σύμφωνα με τους ειδικούς.
Συγκεκριμένα, "Εάν αποτεφρώσετε ένα τόνο Ιταλικών αποβλήτων στη Σουηδία, θα εκπεμφθούν 500kg ισοδύναμου CO2 λιγότερες εκπομπές από ό,τι εάν απορριφθεί σε χώρο υγειονομικής ταφής στην Ιταλία. Αυτή είναι μια σημαντική μείωση", δήλωσε ο Johan Sundberg, σύμβουλος ενέργειας και αποβλήτων.
Χάρη στις καινοτομίες του προγράμματος αποβλήτων της χώρας, η καύση αποβλήτων στις μονάδες αποτέφρωσης στη Σουηδία παρέχει θερμότητα σε περισσότερα από ένα εκατομμύριο σπίτια στη χώρα.
Η διαδικασία ανακύκλωσης όμως, δεν τελειώνει στο στάδιο καύσης. Οι στάχτες αποτελούν το 15% του όγκου των αποβλήτων πριν από την καύση. Τα μέταλλα από τις στάχτες ανακυκλώνονται ξανά, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία χρησιμοποιούνται στην κατασκευή δρόμων. Μόνο το 1% κατατίθεται τελικά σε ΧΥΤΥ. Επιπλέον, ο καπνός από την καύση των αποβλήτων διηθείται μέσω ξηρών φίλτρων και νερού.
Η επανάσταση της Σουηδίας στην επαναχρησιμοποίηση δεν θα ήταν δυνατή χωρίς εκείνους που χειρίζονται τα απορρίμματα. Ο Weine Wiqvist, επικεφαλής της Σουηδικής Εταιρείας Διαχείρισης Απορριμμάτων αναφέρει: "Η ένωση εργάζεται για να διευκολύνει την κυκλική οικονομία".
"Αυτό μπορεί να σημαίνει, για παράδειγμα, να παρακινήσουμε και να καθοδηγήσουμε τους πολίτες και τους καταναλωτές να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους ώστε να είναι πιο βιώσιμη, αλλά και να καταστήσουμε διαθέσιμες τις υποδομές που χρειάζονται για να κάνουν οι άνθρωποι την απαραίτητη ταξινόμηση για τον εαυτό τους.
Πρέπει να ελέγχουμε τα πάντα, από την παραγωγή στην κατανάλωση και τη χρήση των προϊόντων και στη συνέχεια, όταν τα προϊόντα καταλήξουν τελικά ως απόβλητα", λέει ο Wiqvist. "Σε μια κυκλική οικονομία τα προϊόντα χρησιμοποιούνται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με πιο έξυπνο τρόπο."
Ο στόχος της σουηδικής κυβέρνησης για απόβλητα τροφίμων για το 2020 είναι να χρησιμοποιήσει το 50% των αποβλήτων τροφίμων ως φυσικό λίπασμα, ενώ άλλα 40% χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας.
Το Σουηδικό μοντέλο δεν είναι τέλειο, οι επικριτές του αναφέρουν ότι το διοξείδιο του άνθρακα που δεσμεύεται επιβαρύνει αργότερα το περιβάλλον. Είναι όμως ένα σπουδαίο success story που πολλές χώρες, όπως η Ελλάδα, μπορούν να ακολουθήσουν ώστε να επιταχύνουν την πορεία τους προς μία βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων τους.
Η Σουηδία ανακυκλώνει ακριβώς συμβατικα ότι ανακυκλώνουν κ οι υπόλοιπες χώρες (γυαλί, χαρτί, μέταλλα, κτλ). Οτι εχει να κάνει με πλαστικό απο οικιακά απόβλητα απλά καίγεται στις υψικαμινους, οπότε έχουν κάνει πρόοδο στο να καίνε σκουπίδια κοινώς..