Η ραγδαία ανάπτυξη των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων, όπως η κρουαζιέρα, ο ναυτιλιακός και ο αλιευτικός τουρισμός, ο ναυταθλητικός τουρισμός και πολλές άλλες, καθιστά τις παρεμβάσεις στο πλαίσιο βελτίωσης των υφιστάμενων και σχετιζόμενων με αυτές υποδομών απαραίτητες. Φέρει δε στο προσκήνιο το ζήτημα της επέκτασης του υφιστάμενου δικτύου μέσω της κατασκευής νέων υποδομών, όπως μαρίνες, αλιευτικά καταφύγια, επιχειρήσεις ναυπήγησης και επισκευής πλοίων και σκαφών κλπ.
Λόγω της μορφολογίας της ακτογραμμής και των καιρικών συνθηκών που επικρατούν στις παραθαλάσσιες αλλά και στις νησιωτικές περιοχές απαιτούνται, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εργασίες διαμόρφωσης και ειδικότερα βυθοκόρησης στους χώρους των υφιστάμενων εγκαταστάσεων (λιμένες, μαρίνες κ.α.) αφενός και στο πλαίσιο υλοποίησης νέων αντίστοιχων έργων αφετέρου. Οι ανωτέρω εργασίες λαμβάνουν χώρα ούτος ώστε να αφαιρεθούν τα φερτά υλικά που εξαιτίας των θαλάσσιων ρευμάτων και της κυματικής και παλιρροιακής δραστηριότητας μεταφέρονται και συσσωρεύονται στις παράκτιες περιοχές και δη στους φιλοξενούμενους σε αυτές χώρους ναυτιλιακής δραστηριοποίησης.
Από τις βυθοκορήσεις προκύπτουν σημαντικές ποσότητες αποβλήτων οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις επαναπροωθούνται, χωρίς ενδεχομένως να έχει προηγηθεί η κατάλληλη επεξεργασία (λαμβάνοντας υπόψη ότι έχουν περισυλλέγει ως απόβλητα), σε μεγαλύτερα βάθη στο θαλάσσιο χώρο.
Βάσει του Ευρωπαϊκού Καταλόγου Αποβλήτων, τα απόβλητα εργασιών βυθοκόρησης κατατάσσονται στα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών, κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ). Το απαγορευτικό, εξαιτίας των μεγάλων ποσοτήτων, κόστος μεταφοράς τους στο πλαίσιο της διαδικασίας που εφαρμόζεται για τα εκ κατασκευών παραγόμενα απόβλητα, αποτρέπει την διαχείρισή τους μέσω της θεσμοθετημένης οδού.
Πέραν αυτού η φύση τους σε συνδυασμό με το γεγονός ότι απαιτείται η ξήρανσή τους πριν οιασδήποτε άλλης επεξεργασίας, προϋποθέτει την παρατεταμένη αποθήκευσή τους. Κατά συνέπεια απαιτεί διαθέσιμο χώρο μεγάλης επιφάνειας. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω η υποδοχή, η επεξεργασία και η περαιτέρω αξιοποίηση τους από τις περισσότερες μονάδες διαχείρισης ΑΕΚΚ είναι ανέφικτη.
Οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης ωστόσο των αποβλήτων βυθοκόρησης σε συνέχεια της κατάλληλης επεξεργασίας, υπό τη μορφή νέων δευτερογενών υλικών σε άλλους παραγωγικούς κλάδους είναι αξιοσημείωτες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον μεταξύ άλλων παρουσιάζει η αξιοποίησή τους σε γεωργικές εφαρμογές.
Εδώ και δυο δεκαετίες επιστήμονες στην Ιρλανδία μελέτησαν τις δυνατότητες ανάπτυξης χώματος το οποίο είναι κατάλληλο για χρήση ως επιφανειακό έδαφος σε καλλιεργήσιμες γαίες. Το εν λόγω υλικό αποτελείται από απόβλητα βυθοκόρησης, αναμεμειγμένα με οργανικά. Το τελικό προϊόν βάσει των εργαστηριακών μελετών στις οποίες υπεβλήθη παρουσίασε ικανοποιητικά αποτελέσματα σε ότι αφορά στο βαθμό αποστράγγισης και τα ποσοστά κατακράτησης νερού και θρεπτικών σε σύγκριση με τα αντίστοιχα που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Η αξιοποίηση των βυθοκορημάτων βρίσκει πρόσφορο έδαφος και σε άλλες εφαρμογές όπως επί παραδείγματι οι αναπλάσεις παραλιών, η διαμόρφωση παράκτιων ή και παρόχθιων περιοχών με σκοπό την υποβοήθηση της ανάπτυξης νέων και της ενίσχυσης της ανάπτυξης των ήδη υφιστάμενων ενδιαιτημάτων, οι γεωτεχνικού τύπου εφαρμογές αποκατάστασης, αποστράγγισης και εξυγίανσης κ.α.
Τα ευεργετικά αποτελέσματα από την αξιοποίηση των αποβλήτων βυθοκόρησης σε γεωτεχνικές εφαρμογές είναι ποικίλα. Υψίστης σημασίας ωστόσο είναι και η συνεισφορά της ίδιας της διαδικασίας σε όρους περιβαλλοντικής αποκατάστασης ως διορθωτική δράση έναντι των συνεπειών των ανθρώπινων παρεμβάσεων και των φυσικών καταστροφών.
Ο επαναπροσδιορισμός των πολιτικών διαχείρισης απαιτεί την ταυτόχρονη αναμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου. Η προηγουμένως αναλυθείσα διαχειριστική μεθοδολογία αποτελεί παράδειγμα καλής πρακτικής. Αφενός διασφαλίζει σε ικανοποιητικό βαθμό τον περιορισμό του αποτυπώματος των ναυτιλιακών εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων καθόλο τον κύκλο της ζωής τους. Αφετέρου με βάση τη θεώρηση ότι «τα σκουπίδια του ενός μπορεί να είναι ο θησαυρός του άλλου» η υιοθέτηση αντίστοιχων πρακτικών μπορεί να οδηγήσει στην ενίσχυση με άμεσο και έμμεσο τρόπο και άλλων παραγωγικών κλάδων.
Comments