Στην αναφορά της οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) καταγράφηκε πως η παγκόσμια παραγωγή ψαριών έφτασε νέα ύψη ρεκόρ λόγω της δημιουργίας νέων ιχθυοκαλλιεργειών στην Κίνα. Πλέον το 50% των ψαριών που καταναλώνονται παγκοσμίως προέρχεται από τις ιχθυοκαλλιέργειες. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 μέχρι σήμερα, ο αριθμός των ψαριών που αλιεύονται από τους ψαράδες έχει παραμείνει σχεδόν ίδιος. Μάλιστα το 1/3 των ειδών που έχουν εμπορική αξία υπεραλιεύονται και δεν φτάνουν ποτέ στο τραπέζι καθώς είτε πετιέται πίσω στην θάλασσα είτε αχρηστεύετε πριν μπορέσει να φαγωθεί. Στην ανακοίνωση της οργάνωσης του ΟΗΕ αναφέρεται πως ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών θα συνεχίσει να αναπτύσσεται και πως έως το 2030 θα καταναλώνεται 20% περισσότερο ψάρι παγκοσμίως. Οι ιχθυοκαλλιέργειες μπορεί να βλάψουν τον άγριο πληθυσμό διότι προκαλούν μόλυνση ενώ η τροφή ορισμένων ειδών στις ιχθυοκαλλιέργειες προέρχεται από άγρια είδη όπως η σαρδέλα. Οι περιοχές του πλανήτη που απειλούνται περισσότερο από την υπεραλίευση είναι η Μεσόγειος, η Μαύρη Θάλασσα και ο Νοτιοανατολικός Ειρηνικός. Προηγούμενες έρευνες για την παράνομη αλιεία ανέφεραν πως τα αλιευτικά αποθέματα μειώνονται γρηγορότερα από ότι υπολογίζει η έρευνα του ΟΗΕ και πως τα μισά νερά των ωκεανών του πλανήτη αλιεύονται υπερεντατικά.
Στο πινακάκι διακρίνεται πως τα τελευταία 30 χρόνια η ελεύθερη αλιεία έχει μείνει σχεδόν ίδια εν αντιθέσει με αυτά που καλλιεργούνται που έχουν σχεδόν διπλασιαστεί .
Σε νούμερα η αλιεία μέσω των ιχθυοκαλλιεργειών μεταφράζεται ως εξής: Ασχολούνται 60 εκατ. άνθρωποι, υπάρχουν 4.6 εκατ. αλιευτικά σκάφη στον πλανήτη, αποτελεί τα 2/3 της παγκόσμιας οικονομίας του συγκεκριμένου τομέα η οποία έχει συνολικό μέγεθος 362 δις. δολάρια. Ο μεγάλος όγκος των αλιευτικών σκαφών έχει ως αποτέλεσμα πάρα πολλά σκάφη να κυνηγούν πολύ λίγα ψάρια. Επίσης η αλλαγή του κλίματος θα απομακρύνει τα ψάρια από τα ζεστά τροπικά ύδατα σε πιο εύκρατες περιοχές με θαλασσινά ύδατα.
Σύμφωνα με τον Lasse Gustavsson, εκτελεστικό διευθυντή της Oceana στην Ευρώπη, απαιτούνται τεράστιες βελτιώσεις σε ολόκληρη την αλιευτική βιομηχανία. «Tα απόβλητα τροφίμων σε έναν πεινασμένο πλανήτη είναι εξωφρενικό. Το γεγονός ότι το ένα τρίτο όλων των ψαριών που αλιεύονται πηγαίνει σε απόβλητα αποτελεί τεράστιο λόγο ανησυχίας για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια», αναφέρει ο κύριος Gustavsson. Ο ίδιος επισήμανε πως η κατάσταση που επικρατεί είναι γνώστη και λύσεις υπάρχουν. Ο καθορισμός ορίων αλιευμάτων ιχθύων και η παύση της παράνομης καταστροφικής αλιείας είναι κάποιες από αυτές. Σημαντικές είναι και οι τεχνικές διατήρησης των ψαριών συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης ανυψωμένων ραφιών για την ξήρανση τους που έχει ως στόχο την μεγαλύτερη διάρκεια τους σε χρόνο. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική δράση. Επιπροσθέτως η χρήση 20εκ. τόνων ψαριών όπως το σκουμπρί, οι σαρδέλες και οι αντσούγιες για να ταϊστούν εκτρεφόμενα ψάρια αντί για ανθρώπους είναι μία προφανής σπατάλη τροφής.
Στην χώρα μας ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών ήταν ένα πραγματικό success story των 3 τελευταίων δεκαετιών. Οι εταιρείες εκμεταλλευόμενες τα σπάνια, συγκριτικά με άλλους, πλεονεκτήματα της Ελλάδας, όπως την μορφολογία των νερών, την μεγάλή ακτογραμμή, τα νησιά, την τεχνογνωσία και την υψηλή εξειδίκευση των εργαζομένων, έφτασαν να είναι leader παγκοσμίως σε κάποιους τομείς. Η καλλιέργεια τσιπούρας και λαβρακίου είχε τέτοια ανάπτυξη την 30ετία αγγίζοντας το 2012 το 0,38% του ΑΕΠ. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι οι επιχειρήσεις αυτές είχαν το μεγαλύτερο εξαγωγικό προσανατολισμό στο χώρο των τροφίμων. Υπάρχουν βέβαια και εταιρίες που υπολειτουργούν λόγω των γενικότερων δυσχερειών.
Ο κλάδος της ιχθυοκαλλιέργειας αλλάζει όπως αλλάζουν και οι καταναλωτικές συνήθειες. Οι άνθρωποι στρέφονται σε πιο υγιεινές επιλογές και πιο φιλικές προς το περιβάλλον με καλύτερο οικολογικό αποτύπωμα. Το ASC, ένας διεθνής φορέας που πιστοποιεί πρακτικές υπεύθυνες υδατοκαλλιέργειες και βρίσκεται σε διαδικασία πιστοποίησης και διαμόρφωσης θεμιτών προτύπων για πολλά είδη καλλιεργήσιμων ψαριών. Η δημιουργία προτύπου δηλαδή ενός προϊόντος με σφραγίδα ποιότητας θα αλλάζει τα δεδομένα δίνοντας εμπορικό πλεονέκτημα στο προϊόν, τις αγορές αλλά παράλληλα θα μειώνει την πίεση στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Σύμφωνα με την WWF Ελλάς η εναρμόνιση του εγχώριου κλάδου ιχθυοκαλλιέργειας με τα επικείμενα πρότυπα ASC θα δημιουργήσει μοναδικές ευκαιρίες τόσο για την προστασία των θαλασσών όσο και για τις επιχειρήσεις και τις εξαγωγές τους. Η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια λοιπόν έχει σημαντικές προκλήσεις μπροστά της για αυτό θα πρέπει να ανασκουμπωθεί και να ισχυροποιηθεί με κάθε τρόπο χωρίς να ξεφύγει από τα όρια της αλιείας και τηρώντας πάντα τα πρότυπα που παρουσιάστηκαν στην FAO.
Kommentare