Επιμέλεια του Κωνσταντίνου Τσίννα
Άλλη μια εβδομάδα ξεκίνησε, ημέρα Δευτέρα και εγώ στο δρόμο κολλημένος στην κίνηση. Στο ραδιόφωνο τις συζητήσεις μονοπωλούν οι τιμές της ενέργειας και των καυσίμων. «Από τις σοβαρότερες ενεργειακές κρίσεις…», πιάνω τον εκφωνητή να λέει.
Με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, την ασφυκτική πίεση στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και την παγκόσμια έλλειψη σε ημιαγωγούς πώς να μην είναι άλλωστε;
Την ίδια στιγμή, η χώρα μας ακολουθώντας τους στόχους της ΕΕ για το κλίμα, έχει δεσμευτεί να εισέλθει στο club των κλιματικά ουδέτερα χωρών μέχρι το 2050. Η κλιματική ουδετερότητα ωστόσο, περνάει από την απανθρακοποίηση των μετακινήσεων, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την έκλυση 7,3 δισ. τόνων CO2 τον χρόνο, εκ των οποίων 41% προέρχονται από τα ΙΧ.
Σε μία γνωστή σε εμάς χώρα, τη Γαλλία, η πόλη του Παρισιού βρίσκεται σε μία διαρκή αλλαγή τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Μία συντονισμένη προσπάθεια η πόλη να γυρίσει πίσω στα χέρια των κατοίκων της και να μετατραπεί σε «πόλη των 15 λεπτών». Για να επιτευχθεί αυτό, υιοθετηθεί ως μέρος της πολιτικής η ανάπτυξη της μικροκινητικότητας.
Περισσότερο φως στην υπόθεση «μικροκινητικότητα», ζητήσαμε από τον Αδάμ Μαρκάκη, CEO της Kineo, μιας ελληνικής startup που δραστηριοποιείται στην ευέλικτη ιδιοκτησία ηλεκτρικών ποδηλάτων και scooters μέσω μιας εύκολης στη χρήση πλατφόρμας.
Στο προσωπικό σας blog διαβάζουμε για την «πόλη των 15 λεπτών». Πιστεύετε ότι τα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας μπορούν να φτάσουν εύκολα σε αυτόν το στόχο;
Η βασική ιδέα της πόλης των 15 λεπτών είναι ότι μπορείς να βρεις ό,τι χρειάζεσαι, από τα βασικά αγαθά μέχρι τη διασκέδαση σου, σε απόσταση 15 λεπτών με τα πόδια ή με ποδήλατο από την κατοικία σου. Για να το βάλουμε σε ένα πλαίσιο που καταλαβαίνουμε πιο εύκολα, σε 15 λεπτά με ένα ηλεκτρικό ποδήλατο μπορείς να διανύσεις πάνω από 5 χλμ., ενώ με τα πόδια διανύεις περίπου 1,5χλμ.
Στη θεωρία, το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού μας ζει ήδη σε πόλεις των 15 λεπτών. Αθήνα και Θεσσαλονίκη είναι από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις της Ευρώπης, ενώ τις υπόλοιπες τις διασχίζεις σχεδόν ολόκληρες σε 5 χλμ. Ο λόγος που δεν απολαμβάνουμε την ποιότητα ζωής που συνοδεύει μια τέτοια πόλη δεν είναι ούτε οι αποστάσεις, ούτε κάποια έλλειψη συγκέντρωσης δουλειών, υπηρεσιών και καταστημάτων αλλά το δομημένο περιβάλλον μας, που είναι απόλυτα εχθρικό προς οποιαδήποτε άλλη μορφή μετακίνησης πέραν του αυτοκινήτου.
Το να πάρεις χώρο από το αυτοκίνητο και να τον μοιράσεις στους πεζούς, τους ποδηλάτες και τους χρήστες μικροκινητικότητας είναι κάτι που μπορείς να πετύχεις με συγκριτικά χαμηλό κόστος και σε σύντομο χρονικό διάστημα όπως έχουν δείξει αρκετές πόλεις του εξωτερικού τα τελευταία 20 χρόνια.
Αυτό βέβαια δε το κάνει εύκολο. Όσοι το επιχείρησαν έπρεπε να δείξουν μεγάλο πολιτικό θάρρος και να επιμείνουν στο όραμα τους κόντρα σε πολλές αντιδράσεις και αντιξοότητες. Και όσοι από αυτούς τα κατάφεραν είναι πλέον ηγέτες του ουρμπανισμού και χαίρουν ευρείας αποδοχής από τους κατοίκους των πόλεων των οποίων τις ζωές βελτίωσαν.
Ακούμε μικροκινητικότητα και σκεφτόμαστε τα scooters και τα ποδήλατα. Τί σημαίνει ακριβώς ο όρος και πιο ειδικά τι σημαίνει για την Ελλάδα με τα ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανθρώπων που μετακινούνται με οχήματα ΙΧ;
Ο τεχνικός όρος είναι αρκετά καινούριος και συνεχίζει να διαμορφώνεται. Τα πιο βασικά χαρακτηριστικά αυτών των οχημάτων είναι ότι είναι ελαφριά (συγκριτικά με το μέσο αυτοκίνητο) και ηλεκτρικά. Όλα τα άλλα παίζουν. Π.χ. μπορεί να έχουν από μια έως τέσσερις ρόδες και να εξυπηρετούν έναν ή περισσότερους αναβάτες. Όμως όλα τα οχήματα μικροκινητικότητας συρρικνώνουν το φυσικό αποτύπωμα που απαιτείται για τη μετακίνηση τόσο των ανθρώπων όσο και των αγαθών.
Για όλες τις χώρες του κόσμου, αλλά για εμάς ακόμα πιο έντονα λόγο της οικονομικής κατάστασης και του τρόπου που έχουν δομηθεί οι πόλεις μας, η μικροκινητικότητα είναι το πιο έτοιμο και αποδοτικό εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας για να αντιμετωπίσουμε τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Προκλήσεις όπως τα υψηλά επίπεδα CO2, οι υψηλές θερμοκρασίες, η έλλειψη πρασίνου, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η ποιότητα του αέρα, η ηχορύπανση, η σωματική και ψυχική μας υγεία αλλά και θέματα ισότητας και προσβασιμότητας.
Είναι πολύ ειρωνικό να συζητάμε για αυτόνομα και ιπτάμενα αυτοκίνητα όταν το μόνο που χρειαζόμαστε είναι μια μπαταρία και το ποδήλατο με το οποίο μεγαλώσαμε και μετά παρατήσαμε στο πατάρι.
Πολλοί πολίτες σκέφτονται τη μικροκινητικότητα και τους απασχολεί η ασφάλεια στους δρόμους, με δεδομένη τη κατάσταση που βρίσκεται το οδικό δίκτυο στις πόλεις, αλλά και τις παρακινδυνευμένες οδηγικές συμπεριφορές. Θεωρείτε ότι μπορεί να υιοθετηθεί η μικροκινητικότητα με αυτές τις συνθήκες; Τι τροποποιήσεις προβλέπετε ότι θα δούμε στις πόλεις μας τα επόμενα χρόνια;
Έχουμε εκατοντάδες παραδείγματα ότι κάποιος μπορεί να μετακινηθεί με αυτά τα οχήματα στις πόλεις μας. Όταν το αποφασίσεις θα βρεις τη σωστή διαδρομή για εσένα και το όχημα σου και τα συνολικά οφέλη που θα δεις στη ζωή σου και την υγεία σου, ειδικά τη ψυχική, υπερκαλύπτουν τα πάντα.
Δε θα έπρεπε όμως κανείς να μπαίνει σε αυτή τη διαδικασία. Να ξεκινήσουμε με το βάσικο που είναι πως όταν ένα περιβάλλον είναι αφιλόξενο στην μικροκινητικότητα, είναι σχεδόν βέβαιο ότι είναι αφιλόξενο και στον πεζό, και ακόμα πιο σημαντικά, αφιλόξενο στους χρήστες αμαξιδίων, στις μαμάδες με τα καρότσια, στα παιδιά και τους ηλικιωμένους. Δεν μας ενδιαφέρει λοιπόν τι θα γίνει συγκεκριμένα για αυτά τα οχήματα, αλλά πως θα αντιστραφεί η πυραμίδα προτεραιοτήτων που έχουμε αυτή τη στιγμή στον αστικό σχεδιασμό με το αυτοκίνητο στην κορυφή και τον πιο ευάλωτο στον πάτο.
Η προσωπική μου εκτίμηση είναι πως είτε το θέλουμε είτε όχι, θα αναγκαστούμε να κάνουμε σημαντικές αλλαγές γιατί δεν θα έχουμε άλλες λύσεις στα προβλήματα που ανέφερα στην προηγούμενη απάντηση.
Το όριο ταχύτητας μέσα στις πόλεις μας πιστεύω θα οριστεί σύντομα σε 30 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ οι ζώνες (γεωγραφικές ή χρονικές) ήπιας κυκλοφορίας θα αρχίσουν να αυξάνονται. Αυτό που μας πληγώνει πραγματικά πάντως είναι η ελεύθερη και άναρχη στάθμευση (60% του δημοσίου χώρου στην Αθήνα είναι παρκαρισμένα αυτοκίνητα!). , Περισσότερο ελπίζω παρά προβλέπω ότι θα δούμε πιο δημιουργικές χρήσεις αυτού του χώρου.
Μικροκινητικότητα και Ελλάδα: Ένα πράγμα που κάνει ευκολότερη την υιοθέτησή της και ένα πράγμα που την κάνει πιο δύσκολη.
Την κάνουν ευκολότερη η κίνηση και οι μικρές αποστάσεις. Το 50% των διαδρομών που γίνονται μέσα στον αστικό ιστό είναι κάτω από 5χλμ. και η μέση ταχύτητα του αυτοκινήτου κοντά στα 20χλμ/ώρα. Μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε λοιπόν πως αυτές οι διαδρομές εξυπηρετούνται, πέραν από πιο εύκολα και οικονομικά, ακόμα και πιο γρήγορα με οχήματα μικροκινητικότητας.
Πιο δύσκολη την κάνει το ότι πάνω από 60% από εμάς ζούμε σε (μικρά) διαμερίσματα. Αυτό σημαίνει ότι ή θα πρέπει να αποθηκεύουμε το ποδήλατο και το πατίνι μας στο σαλόνι μας αφού έχουμε καταφέρει να το χωρέσουμε στο ασανσέρ ή το έχουμε κουβαλήσει 3 ορόφους ή θα πρέπει να μπορούμε να το παρκάρουμε κάπου αλλού. Πρέπει να φτιάξουμε αυτό το αλλού.
Φέτος, η Kineo γιόρτασε 1 χρόνο λειτουργίας και έχει ήδη συμβάλλει στην μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Συγκεκριμένα, έχουν εκλυθεί στην ατμόσφαιρα 103,5 τόνοι CO2 λιγότεροι από διαδρομές που έγιναν με ηλεκτρικό ποδήλατο ή πατίνι αντί αυτοκινήτου. Πώς ξεκίνησε η ιδέα σας και ποιο επόμενο milestone να περιμένουμε;
Κλείσαμε τον Ιανουάριο τον πρώτο πολύ ενδιαφέρον και ελπιδοφόρο χρόνο μας και λίγους μήνες μετά έχουμε ξεπεράσει ήδη τους 170 τόνους και τα οχήματα μας τις 100,000 μέρες στο δρόμο. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε πιο εύκολη την απόφαση σε ανθρώπους και επιχειρήσεις να δοκιμάσουν τη μικροκινητικότητα και να τη βάλουν για τα καλά στη ζωή τους. Οτιδήποτε βοηθάει σε αυτή την κατεύθυνση είναι μέσα στο πεδίο δραστηριότητας μας.
Η ιδέα ήταν ένας συνδυασμός της επαγγελματικής μου εμπειρίας που μετρά αρκετά χρόνια στο χώρο των μεταφορών και της συνειδητοποίησης του πόσο πιο πολύ μου άρεσε η ζωή μου όταν είχα την ευκαιρία να ζήσω σε μια γειτονιά που μου επέτρεπε να μην εξαρτώμαι από το αυτοκίνητο. Από τότε και για τα τελευταία 8 χρόνια δε το χρησιμοποιώ πάνω από λίγες μέρες το χρόνο και έτσι έχω καταφέρει να διατηρήσω αυτό το συναίσθημα. Ένα συναίσθημα που πλέον προσπαθώ μέσα από την Kineo και τις υπόλοιπες δραστηριότητες μου να μεταδώσω.
Μία μάχη για την οποία ίσως σας έχουν ρωτήσει πολλοί: Ηλεκτρικό scooter ή Ηλεκτρικό ποδήλατο;
Και τα δυο ή ακόμα πιο συγκεκριμένα, το σωστό εργαλείο για τη σωστή διαδρομή. Προσωπικά χρησιμοποιώ κυρίως ηλ. ποδήλατο μιας και μου επιτρέπει να αντικαταστήσω τις περισσότερες καθημερινές διαδρομές μου που σε άλλη περίπτωση θα έπρεπε να κάνω με αυτοκίνητο. Το επόμενο επίπεδο θα είναι ένα cargo e-bike. Το πατίνι από την άλλη είναι εξαιρετικό για να συνδυάζεται με τα ΜΜΜ μιας και μεταφέρεται πιο εύκολα. Με λίγα λόγια, νικητής της μάχης για εμένα είναι οι ελεύθερες και πολυτροπικές μετακινήσεις.
Κλείνοντας την διαφορετική αυτή συνέντευξη, σκέφτομαι για άλλη μια φορά τους τρεις πυλώνες της πράσινης μετάβασης: Απανθρακοποίηση – Εξηλεκτρισμός – Απόδοση. Αξίζει να σταθούμε στον τρίτο. Η πιο σημαντική παρακαταθήκη αυτής της προσπάθειας κατά την άποψη του συντάκτη δε θα είναι ούτε τα φωτοβολταϊκά σε στέγες, ούτε τα offshore αιολικά πάρκα, αλλά η αλλαγή στις συνήθειες και τις πρακτικές μας σαν ανθρωπότητα.
Η μικροκινητικότητα καταδεικνύει πως η μετακίνηση ενός ατόμου δεν είναι πάντα απαραίτητο να γίνεται από ένα όχημα που ζυγίζει παραπάνω από 1 τόνο. Αυτή ακριβώς είναι η λογική που χρειάζεται να χτίσουμε αν θέλουμε να πετύχουμε την κλιματικά ουδέτερη Ελλάδα του 2050.
Παραπομπές
Comments