Η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι συνδεόμενοι με αυτήν αέριοι ρύποι, αποδίδονται κατά κόρον στις ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Μεταξύ των βασικών αιτίων δημιουργίας του φαινομένου του θερμοκηπίου σύμφωνα με τις σχετικές μελέτες συγκαταλέγονται οι εκπομπές μεθανίου που παράγονται κατά τα διάφορά στάδια διαχείρισης των αστικών οργανικών αποβλήτων [1].
Αν και τα οργανικά απόβλητα ανέρχονται σε ποσοστά που πλησιάζουν το 50% των συνολικά παραγόμενων αποβλήτων σε παγκόσμια κλίμακα [5], η διαχείρισή τους σε αρκετές περιοχές (κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες) του πλανήτη παραμένει ανεπαρκής και προβληματική [6].
Στις εκτιμήσεις των αρμόδιων οργανισμών (UNEP, IMEO) επισημαίνεται ότι αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα αναμένεται να σημειωθεί αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου ανθρωπογενούς προελεύσεως σε ποσοστό μεγαλύτερο του 10% μέσα στην επόμενη πενταετία, με ότι αυτό συνεπάγεται ως προς τις επιπτώσεις που θα επιφέρει στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία [2,3].
Η ανάγκη «εξευγενισμού» και ει δυνατόν του περιορισμού των εκπεμπόμενων ρύπων σε συνδυασμό με την επιδιωκόμενη μετάβαση του παραγωγικού κλάδου στη χρήση περιβαλλοντικά φιλικότερα καυσίμων ανέδειξε, μέσω της έρευνας, τις τεράστιες δυνατότητες αξιοποίησης των αέριων παραπροϊόντων που προκύπτουν κατά τις διαδικασίες επεξεργασίας αποβλήτων.
Συγκεκριμένα, το μίγμα των αερίων με κυρίαρχο συστατικό το μεθάνιο, που παράγεται κατά την επεξεργασία και διάθεση οργανικών αποβλήτων από ανθρωπογενείς δραστηριότητες υπό συνθήκες έλλειψης οξυγόνου και με τη δράση των κατάλληλων μικροοργανισμών (αναερόβια χώνευση), ευρύτερα γνωστό ως βιοαέριο [4], θεωρείται ως μια αξιόλογη εναλλακτική λύση.
Αφενός διότι από την αξιοποίησή του μπορεί να περιοριστεί σημαντικά η αέρια ρύπανση. Αφετέρου δε η χρήση του ως καύσιμο δύναται να συμβάλλει στην παραγωγή σημαντικής και περιβαλλοντικά αβλαβούς ενέργειας. Επιπλέον των παραπάνω το στερεό παραπροϊόν (υπόλειμμα) της διαδικασίας χώνευσης μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο και υψηλής απόδοσης υποκατάστατο του λιπάσματος για τη γεωργία [1].
Ζητήματα όπως αυτά αποτέλεσαν βασικό αντικείμενο των συζητήσεων που έλαβαν χώρα κατά την παράλληλη εκδήλωση που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού Στερεών Αποβλήτων (ISWA) και του Παγκόσμιου Οργανισμού Βιοαερίου (WBA) στο πλαίσιο των εργασιών της διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP29) στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν το Νοέμβριο του περασμένου έτους [1,5].
Οι προκλήσεις της εποχής επιταχύνουν την τεχνολογική και επιστημονική εξέλιξη. Η μέχρι πρότινος θεωρητική προσέγγιση σε ότι αφορά στην αντιμετώπιση των αποβλήτων ως πόρους και την επιστροφή τους στην παραγωγική διαδικασία εφαρμόζεται πλέον σε μεγάλο βαθμό και στην πράξη. Η γκάμα των εν δυνάμει αξιοποιήσιμων υλικών συνεχώς διευρύνεται μέσω της έρευνας και εντάσσονται πλέον σε αυτήν εκτός από τα απόβλητα, και τα παράγωγα της επεξεργασίας τους.
Είναι πλέον σαφές ότι η εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων αποτελεί ένα από τα κλειδιά για την ενεργειακή όσο και για την περιβαλλοντική μετάβαση σε πλέον βιώσιμα μοντέλα. Με τα σύγχρονα πρότυπα διαβίωσης να ρέπουν προς τον υπερκαταναλωτισμό και τις ανθρωπογενείς ενεργειακές ανάγκες να αυξάνονται, η υιοθέτηση και εφαρμογή τέτοιου τύπου διαχειριστικών πρακτικών είναι περισσότερο επίκαιρη και απαραίτητη από ποτέ.
Βιβλιογραφία
https://www.unep.org/explore-topics/energy/facts-about-methane
https://www.unep.org/topics/energy/methane/international-methane-emissions-observatory
M. K. Jameel et al., Biogas: Production, properties, applications, economic and challenges: A review. Results in Chemistry. 7 (2024), doi: 10.1016/j.rechem.2024.101549.
Chavan S, Yadav B, Atmakuri A, Tyagi RD, Wong JWC, Drogui P. Bioconversion of organic wastes into value-added products: A review. Bioresour Technol. 2022 Jan;344(Pt B):126398. doi: 10.1016/j.biortech.2021.126398. Epub 2021 Nov 23. PMID: 34822979.
Ferronato N, Torretta V. Waste Mismanagement in Developing Countries: A Review of Global Issues. Int J Environ Res Public Health. 2019 Mar 24;16(6):1060. doi: 10.3390/ijerph16061060. PMID: 30909625; PMCID: PMC6466021.
Comments