Το κάπνισμα αποτελεί καθημερινή συνήθεια για μεγάλο μέρος του πληθυσμού του πλανήτη. Εκτιμάται ότι ο συνολικός αριθμός των καπνιστών παγκοσμίως ξεπερνά τα 1,2 δισεκατομμύρια. Η παγκόσμια παραγωγή τσιγάρων σύμφωνα με προσφάτως δημοσιευμένες μελέτες ανέρχεται στα 6 τρισεκατομμύρια τεμάχια ανά έτος. Από αυτά τα 5.8 τρισεκατομμύρια καταναλώνονται επίσης σε ετήσια βάση, οδηγώντας σε παραγωγή αντίστοιχης ποσότητας καπνικών αποβλήτων, κυρίως αποτσίγαρων.
Τα αποτσίγαρα γνωστά και ως «γόπες» καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό επί των απορριπτόμενων αποβλήτων. Υπολογίζεται ότι τα αποτσίγαρα συνιστούν τα 2/5 του συνόλου των απορριμμάτων παγκοσμίως. Συνήθως αποτελούνται από ένα φίλτρο οξικής κυτταρίνης που σκοπό έχει να κατακρατά μια σειρά ουσιών όπως η πίσσα, η νικοτίνη και αρκετές ακόμη τοξικές ουσίες οι οποίες παράγονται κατά την καύση του καπνού. Το φίλτρο είναι περιτυλιγμένο με χαρτί.
Τα υλικά κατασκευής και οι ουσίες που εγκλωβίζονται στο φίλτρο ενισχύουν την ανθεκτικότητα του οδηγώντας στην παράταση του χρόνου που απαιτείται για την αποσύνθεση του με ότι αυτό συνεπάγεται αναφορικά με την επίδραση της παρατεταμένης παρουσίας των υλικών αυτών στο περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η αποσύνθεση των φίλτρων των τσιγάρων στα θαλάσσια ύδατα φτάνει κατά μέσο όρο τα 5 χρόνια.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω η διαχείρισή τους μέσω των κλασικών μεθόδων της υγειονομικής ταφής ή της καύσης καθίσταται οικονομικά αλλά και περιβαλλοντικά ζημιογόνος.
Οι ερευνητές έχουν στραφεί προς την αναζήτηση εναλλακτικών πρακτικών που απώτερο σκοπό έχουν την εκτροπή των παραπάνω υλικών από την καθιερωμένη διαχειριστική διαδρομή και την περαιτέρω αξιοποίηση τους. Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται επιστημονικές έρευνες που μελετούν τις δυνατότητες ανακύκλωσης διαφόρων τύπων αποβλήτων μέσω της χρήσης τους ως αδρανή στην ανάπτυξη δομικών και άλλων κατασκευαστικών υλικών.
Σε ότι αφορά στη χρήση των καπνικών υπολειμμάτων και συγκεκριμένα των αποτσίγαρων, επιστήμονες σε πανεπιστήμιο της Αυστραλίας (RMIT) μελέτησαν τις δυνατότητες ανάπτυξης ενός νέου είδους τούβλων στα οποία ως μέρος των αδρανών επιμέρους συστατικών χρησιμοποιήθηκαν επεξεργασμένα αποτσίγαρα. Τα υπό εξέταση υλικά παρουσίασαν βελτιωμένη θερμομονωτική απόδοση οδηγώντας κατά συνέπεια σε αντιστοίχως βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση (ελάττωση ενεργειακού κόστους θέρμανσης-ψύξης). Αντιστοίχως η μηχανική αντοχή των υλικών αυτών περιορίστηκε (σε σύγκριση με τα υλικά χωρίς πρόσθετο) λόγω της εισαγωγής του συγκεκριμένου αδρανούς συστατικού (αποτσίγαρα) παραμένοντας όμως εντός των αποδεκτών ορίων.
Σε μια άλλη ερευνητική εργασία της ίδιας ομάδας μελετάται η ανάπτυξη ενός εναλλακτικού τύπου οδοστρώματος το οποίο προκύπτει κατόπιν της εισαγωγής και ανάμειξης επεξεργασμένων αποτσίγαρων στο ασφαλτόμιγμα. Πέραν της σημαντικής συνεισφοράς αυτής της εναλλακτικής μεθόδου αξιοποίησης από την περιβαλλοντική σκοπιά, τα πειραματικά αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας έδειξαν ότι το νέο αυτό ασφαλτικό υλικό χαρακτηρίζεται από μηχανικές ιδιότητες οι οποίες είναι σχεδόν εφάμιλλες με αυτές του κλασσικού ασφαλτομίγματος.
Στις μέρες μας η παραγωγή αποβλήτων τείνει να αυξάnεται παγκοσμίως εξαιτίας των αυστηρά καταναλωτικών προτύπων με βάση τα οποία διαβιεί μεγάλη μερίδα της κοινωνίας. Τις τελευταίες δεκαετίες προωθούνται συστηματικά εναλλακτικές στρατηγικές βάσει των οποίων η τελική διάθεση θεωρείται και προτείνεται ως η ύστατη διαχειριστική λύση. Καθίσταται λοιπόν σαφές ότι η υιοθέτηση αντίστοιχων πρακτικών αξιοποίησης και άλλων (μέχρι πρότινος απορριπτόμενων ή διατιθέμενων σε ΧΥΤΑ) αποβλήτων θα πρέπει να αποτελέσει την μοναδική επιλογή των φορέων που καταπιάνονται με το σχεδιασμό των πολιτικών διαχείρισης αποβλήτων.
Comments